Γράψτε την λέξη που ακούσατε ή διαβάσατε και δείτε τι ακριβώς σημαίνει στο Λευκαδίτικο ιδίωμα!
Τσακώνω (σηκόω; Ἀ. Τ. shάκ, Τ. τσὰκ) = συλλαμβάνω, παγιδεύω. Τα Λευκαδίτικα – Χριστόφορος Λάζαρης Με την έννοια του συλλαμβάνω. Σε τσάκωσα (αιφνιδιαστικά), στο τσάκα!. Τσάκα είναι το δόκανο, η παγίδα. Από δω πιθανότατα το ρήμα στην ενεργητική φωνή με την έννοια του πιάνω. Στη μέση φωνή το τσακώνομαι . . . Περισσότερα
Τσαλιμάκ(ι) /τὸ/ (Τ. ταλὶμ) = ἐπιδεξία κίνησις εἰς ἔργον, πάλην ἢ χορόν, χάρις κινήσεων, ἀκκισμός.
μτφ. εξευτελισμός, στραπατσάρισμα, ταπείνωση
Τσαλαπατάω (τίλος-πατέω, Τ. σαλαπατὴ) = πατῶ καὶ ἀπολακτίζω πρᾶγμα τι ἀδεξίως ἢ περιφρονητικῶς.
λυρίως για ψάρια παλιά και ταλαιπωρημένα
στήνω αφτί σνήσυχος, υποψιάζομαι
Τσαλαφὸς -ὴ -ὸ (ἐξ ἀναγραμματισμοῦ τοῦ «τσαφαλὸς») = ἐπιπόλαιος, ἀπερίσκεπτος, τρελλούτσικος.
Τσαλταρᾶνος /ὁ/ (Τ. shαρλατὰν) = ἀγύρτης, ἀπατεών, τσαρλατᾶνος.
παιδικό παιγνίδι. Παίζεται ως εξής: Η μάνα παίρνει ένα χαλίκι και το κρατάει σφιχτά στις παλάμες της, ενωμένες όμως. Ύστερα γυρίζει στους γύρω συμπαίχτες της και αγγίζει τις μισάνοιχτες παλάμες τους, ενώ σε κάποια στιγμή αφήνει το χαλίκι στην παλάμη κάποιου και κάνει το ίδιο. Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος . . . Περισσότερα
Τσαμπουνίζω βλ. λ. τσαμπουνάω.
Τσάμπουρο /τὸ/ (Ἰ. shiappolo) = γυμνὸς μίσχος σταφυλῆς, ἀπόρριμμα.
Τσαμπαρδέλ(ι) /τὸ/ (Ἰ. giambare, chiappola) = πρᾶγμα ἀσήμαντον, λῆρος, φλυαρία, ἀστειϊσμός.
Τσαμπᾶς /ὁ/ (τύμβος; Τ. δζουμπᾶ) = προέχον κάλυμμα, προπέτασμα, προεξοχή.
τρέλα
Τσαμπὶ /τὸ/ (Ἰ. chiappa) = τμῆμα βότρυος σταφυλῆς, κλαδίσκος σταφυλῆς. Tα Λευκαδίτικα – Χριστόφορος Λάζαρης Τσαμπί = μικρό σταφύλι ἀπομεινάρι (κωδούνι). Το Γλωσσάρι της Λευκάδας – Ηλίας Γαζής
τρελαίνω
μικρή τρουμπέτα διαφόρων σχημάτων και ειδών για τα παιδιά. Λέξη ιταλική. Είναι ένα απλούστατος αυλός, που έβγαζε μονότονο και οξύ ήχο. Ήταν άλλοτε αυτοσχέδιες, άλλοτε του εμπορίου. Οι αυτοσχέδιες φκιάνονταν από τα ίδια τα παιδιά και δεν είχαν παρά ένα τμήμα από καλαμιά αθέριστου σιταριού, κριθαριού κ.λπ., που κατάλληλα χρησιμοποιούμενο, . . . Περισσότερα
λέω φλυαρίες, ο,τι μου κατέβει. “Τι μου τσαμπουνάς εκεί;” παίζω με την τσαμπούνα. Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Τσαμπ(ου)νάω (Ἰ. zampognare) = παίζω μὲ τρομπέτταν, φλυαρῶ, μωρολογῶ. «κρένω γώ, τσαμπνάει κι᾿ ἄντρας μ». Τα Λευκαδίτικα – Χριστόφορος Λάζαρης
Δεν υπάρχει επεξήγηση του συγκεκριμένου λήμματος
πήλινο σκεύος, γαβάθα Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Τσανάκα /ἡ/ (Τ. Σ. τσανὰκ) = κύμβη, πήλινος κύαθος, μέτρον γάλατος. Τα Λευκαδίτικα – Χριστόφορος Λάζαρης
πήλινο αγγείο ευτελούς αξίας – μικρή γαβάθα μτφ.: άνθρωπος κακόπιστος και ανήθικος. “Αυτός είναι κακό τσανάκι”. Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Τσανάκ(ι) /τὸ/ (Τ. Σ. τσανὰκ) = πήλινον εὐτελές ἀγγεῖον, πρόσωπον ἀχρεῖον. Τα Λευκαδίτικα – Χριστόφορος Λάζαρης Πήλινο πιάτο των χωρικών. Η φράση “χωρίζουν τα τσαν(ν)άκια . . . Περισσότερα
άνθρωπος κόλακας που ζει σαν παράσιτο, αντί “πινακίου φακής”, αφού προσφέρει χείριστες υπηρεσίες σε ύποπτα πρόσωπα. Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Τσανακογλύφτ(η)ς -τρα /ὁ, ἡ/ (Τ. Σ. τσανὰκ-γλύφω ἀντὶ λείχω) = ἄτομον παρασιτοῦν. ἄνθρωπος κόλαξ ἔναντι εὐτελοῦς παροχῆς. Τα Λευκαδίτικα – Χριστόφορος Λάζαρης
μεγάλη πρόγκα, καρφοβελόνα της βιομηχανίας Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Τσανταρόλα /ἡ/ (Ἰ. chiodaiuolo) = βιομηχανικὴ καρφὶς (πρόκα) πρώτου μεγέθους. Τα Λευκαδίτικα — Χριστόφορος Λάζαρης τσανταρόλες: (βενέτικες) ἤ ζανταριόλες ἤ τσανταριόλες: μακριά σιδερένια καρφιά που ἔφθαναν και 30-40 ἑκ. μῆκος, (BEN. chiodariòl, IT. chiodaiuolo). Λεξικό Ιδιωματικών Όρων — Χαρά . . . Περισσότερα
νόμισμα του ενός λεπτού, μονόλεπτο, λέγεται και τσεντέζιμο. Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Τσεντέζιμο /τὸ/ (Ἰ. centesimo) = τὸ μονόλεπτον, τὸ ἑκατοστόν. Τα Λευκαδίτικα – Χριστόφορος Λάζαρης Μια από τις πολλές ιταλικής προέλευσης λέξεις. Είναι λοιπόν το ιταλικό centesimo, το εκατοστό. Στο χωριό το ακούγαμε συνήθως . . . Περισσότερα
αραιό πανί με το οποίο στράγγιζαν το πηγμένο γάλα (πηχτόγαλο) προκειμένου να κάμουν τυρί. Την τσαντήλα τη διαμόρφωναν σε μικρή σακούλα και τη κρεμούσαν κάπου. Απ΄ το πηγμένο γάλα έβγαινε το μόγαλο, που κατόπιν το ΄βραζαν και έβγαζαν μυζήθρα. Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Τσαντήλα /ἡ/ (Β. . . . Περισσότερα
Τσαντηλιὰ /ἡ/ (Β. τσεdίλο) = τὸ περιεχόμενον τῆς τσαντήλας.
Τσαντσαμινιὰ /ἡ/ (Ἰ. gelsomino, Γλ. jasmin) = ἰάσμη, ἡ γιασεμιά.
το γιασεμί Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Τσαντσαμίνι /τὸ/ (Ἰ. gelsomino, Γλ. jasmin) = ἴασμον, γιασεμί. Τα Λευκαδίτικα – Χριστόφορος Λάζαρης
ο άστατος και επιπόλαιος άνθρωπος, που δεν εμπνέει εμπιστοσύνη Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Τσαντσαφέδος /ὁ/ (Ἰ. senza-fede) = ἄπιστος, ἄστατος, ἐπιπόλαιος. Τα Λευκαδίτικα – Χριστόφορος Λάζαρης
ποικιλία άσπρου επιτραπέζιου σταφυλιού