ρεγουλάρω
Ρε(γ)ουλάρω (Ἰ. regolare) = κανονίζω, ρυθμίζω, εὐθετῶ, τακτοποιῶ.
Γράψτε την λέξη που ακούσατε ή διαβάσατε και δείτε τι ακριβώς σημαίνει στο Λευκαδίτικο ιδίωμα!
Ρε(γ)ουλάρω (Ἰ. regolare) = κανονίζω, ρυθμίζω, εὐθετῶ, τακτοποιῶ.
(ιταλ. regresso): οπισθοδρόμηση αναγωγή, (νομικός όρος)
θαμνώδες φυτόν που έχει, κατά τη λαϊκή αντίληψη ιαματικές ιδιότητες. Συνταγή από γιατροσόφι (Η λαϊκή ιατρική της Λευκάδας): “Δια το πάθος της σπλήνας, έπαρε κορυφές της ρείκης και βράσε τες με ξίδι ή κρασί και ας πίνει ταχύ και βράδυ, 40 ημέρας”. Παροιμία: “Το γύφτο κάναν βασιλιά κι εκείνος γύρευε . . . Περισσότερα
χαλασμένος, ερειπωμένος. Σκορπισμένος κάτω, χυμένος. Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Ρείπιος -α -ο (ἐρείπιος) = ἠρειπωμένος, χαλασμένος, κρημνισμένος. Ρίπιος -α -ο (ριπίζω, ριπτάζω) = ἀπερριμένος, χυμένος, σκορπισμένος. Τα Λευκαδίτικα — Χριστόφορος Λάζαρης ρείπιος (ὁ): ἐρειπωμένος. Λεξικό Ιδιωματικών Όρων — Χαρά Παπαδάτου Ρήμα, ερρίπ(η)σα. Σκόρπιος κάτω. Από το αρχαίο . . . Περισσότερα
εγκαταλειμμένα, ερειπωμένα θεμέλια σπιτιού. μτφ.: “να μη μείνει ρειποθέμελο” – “με το σεισμό δεν έμ΄νε ρ΄ποθέμελο …”. Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Ρ(ει)ποθέμελο /τὸ/ (ἐρείπιον-θεμέλιον) = ἠρειπωμένον θεμέλιον. Τα Λευκαδίτικα — Χριστόφορος Λάζαρης ρειπωθέμελο (τό): ἐρειπωμένα θεμέλια σπιτοῦ. Λεξικό Ιδιωματικών Όρων — Χαρά Παπαδάτου
φωνάζω δυνατά ένεκα πόνου ή φόβου. φράσεις: “Τόδωσα όσο που ερρέκαξε” ” Θα σε κάμω να ρεκάξεις”. ΒΑΛ. Αθ. Διάκος Γ΄: “Ερέκαξε ο δερβίτσης / απλώθηκε τ΄ απίστομα …” Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Ρεκάζω (ἐρι-κλάζω) = κραυγάζω ἐκ πόνου, φωνάζω ἐξαντλητικῶς. Τα Λευκαδίτικα – Χριστόφορος Λάζαρης . . . Περισσότερα
ο κεντητός, ο διακοσμημένος Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Ρεκαμάδος -α -ο (Ἰ. ricamato) = κεντητός, πεποικιλμένος. Τα Λευκαδίτικα — Χριστόφορος Λάζαρης
Ρεκαμάρω (Ἰ. ricamare) = κεντῶ, ποικίλλω, διακοσμῶ.
κέντημα, διαποικιλμός, είδος δαντέλας
βαριά και δυνατή φωνή, ανθρώπου ή ζώου, από φόβο ή πόνο. Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Ρεκατίκι /τὸ/ (ἐρι-κλάζω) = κραυγή πόνου ἢ φόβου, κραυγαλέα ἐπίκλησις ἐπαναλαμβανομένη. Τα Λευκαδίτικα — Χριστόφορος Λάζαρης
Ρεκατσ(ι)νιᾶς -οῦ = ὁ ἐκ τοῦ συνοικισμοῦ Ρεκατσινᾶτα (Καρυᾶς). Βλ. και Ρεκατσινιώτης
ο κάτοικος του μαχαλά Ρεκατσινάτα.
Ρεκλιάζω (ρικνόομαι-ρικνοῦμαι, Σ. ρέκλα) = πτύσσομαι, ζαρώνω, ἀρχίζω νὰ μαραίνομαι ἐλλείψει ὑγρασίας.
ο ρακένδυτος, ο ξεσκλιάρης, ο εξαθλιωμένος. Εξ ου και “ρέκλα” : είμαι σε κακά χάλια, δεν μπορώ να κουνηθώ (μτφρ.) Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Ρεκλούτης -α (Λ. recludo, Σ. ρέκλα, ρικνοῦμαι) = ρακένδυτος, κουρελῆς, ξεσκλιάρης. Τα Λευκαδίτικα — Χριστόφορος Λάζαρης
κραυγή απελπισίας, πόνου ή φόβου (βλ. ρεκάζω) Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Ρέκο /τὸ/ (βλ. λ. «ρεκάζω») = κλαυθμός, κλάμμα, κραυγὴ πόνου ἢ φόβου. Τα Λευκαδίτικα — Χριστόφορος Λάζαρης
Ρεκούλτα /ἡ/ ἀρχ. (Ἰ. raccolta) = σύνοψις, συλλογή, ἔσοδον, συγκομιδή.
πράγμα εξυπηρετικό και απαραίτητο σου σπιτιού. “Το σπίτι μας έχει όλα του τα ρεκούμπερα” = όλα τα χρειαζούμενα. Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Ρεκούμπερο /τὸ/ (Ἰ. recuperare) = ἀπόκτημα, ἀνάκτημα, πρᾶγμα εὔχρηστον. Τα Λευκαδίτικα — Χριστόφορος Λάζαρης βλ. και ρεκούμπουρο
Ρεκούμπουρο = πρόχειρο καί προσωρινό στέγαστρο γιά νά ξενυχτοῦν σ᾿ αὐτό λίγα ζῶα, ἀλλά καμιά φορά καί ἄνθρωποι. βλ. και ρεκούμπερο (το)
Ρεκουπεράρω (Ἰ. recuperare) = ἀνακτῶ, ἀνακαταλαμβάνω.
βοήθεια για ανακούφιση, για ανάκτηση της υγείας / το γιατροσόφι. (Από το ιτλ. ρμ. ricuperare = ανακτώ, αποκτώ εκ νέου / ricupero = η ανάκτηση, το ανακτηθέν).
σιδερένιο δοκάρι, σιδεροτροχιά ο ευρισκόμενος σε λιποθυμική παραλυσία. “Φτάνει στ΄ αχούρι, βλέπει τη γίδα ρέλα απ΄ τον αβασκαμό“. Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Ρέλα βλ. λ. ραΐλα. Τα Λευκαδίτικα — Χριστόφορος Λάζαρης
κάνω αναδίπλωση με ραφή σε ύφασμα, κρασπεδώνω στριφώνω Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Ρελιάζω (Ἰ. orlare) = ἀναστρέφω, περιράπτω, στριφώνω. Τα Λευκαδίτικα — Χριστόφορος Λάζαρης
ταινία διπλωμένη. και όχι σπάνια κεντημένη, που τη ράβουν στο λαιμό και στα μανίκια του αντρικού παραδοσιακού πουκάμισου των χωρικών. Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Ρέλιασμα /τὸ/ (Ἰ. orlare) = κρασπέδωσις ἐνδύματος, περιραφή. Τα Λευκαδίτικα — Χριστόφορος Λάζαρης
φασαρία, φαγοπότι, αλλά και γιορτή με καυγάδες.
κατσάδιασμα
(ιδμ). οι ρευματισμοί
μέρος όπου δημιουργείται ρεύμα αέρος. “Μην κάθεσαι αυτού, παιδί μου, γιατί ρεματίζει και θα κρυώσεις” – “Αυτό το σοκάκι ρεματίζει πάντα”. Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Ρεματίζω (ἔρυμα, ῥῦσις) = προστατεύω, ἐξυπηρετῶ, περιποιοῦμαι. Τα Λευκαδίτικα — Χριστόφορος Λάζαρης
Ρεμεζάνι /τὸ/ (Ἀ. Τ. ρεμεζὰν) = ἑορτή, θόρυβος, φιλονεικία.
Ρεμέντζο /τὸ/ (Ἰ. remegio) = ἐρετικὸν σκεῦος, ἄρμενον, ὄργανον, ἐργαλεῖον, ἐφόδιον κινήσεως, λειτουργίας ἢ ἀσφαλείας.
πρόχειρη νοσηλεία, πρώτες, κατά τη λαϊκή ιατρική πάντοτε, βοήθειες, γιατροσόφια, ξόρκια, διάβασμα απ΄ τον παπά κ.λπ. μπαλώνω, διορθώνω φθαρμένα ρούχα ή άλλο μισοκατεστραμμένο αντικείμενο. μτφ.: “η υπόθεση χωράει ρεμέντιο”, δηλ. δεν μπορεί να τακτοποιηθεί. Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης Ρεμέντιο /τὸ/ (Ἰ. rimedio) = φάρμακον, θεραπεία, νοσηλεία. . . . Περισσότερα