κόλιαντρος (ο)

το αρωματικό φυτό κολίανδρος και κούλιανδρος (ΒΑΛ.)

Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης

Κόλαντρο(ς) /τό, ὁ/ = τὸ καρυκευματικὸν καὶ ἀρωματικὸν κορίαντρον.

Τα Λευκαδίτικα — Χριστόφορος Λάζαρης

Κολίαντρος = εἶδος μπαχαρικοῦ (καρύκευμα ἀρωματικό).

Το Γλωσσάρι της Λευκάδας – Ηλίας Γαζής

Το ξέρουμε και το γευόμαστε όλοι σαν μπαχαρικό στα γλυκά, στο ψωμί κλπ.
Αυτό που δεν ξέρουμε είναι η σχέση του με το “μάννα” των Εβραίων. Το βιβλίο “Έξοδος” της Παλαιάς Διαθήκης, που μεταξύ άλλων κάνει λόγο για τη ζωή του λαού του Θεού στην έρημο, στο κεφ. 16, στ. 14 λέγει: “Το πρωί εγένετο καταπαυομένης της δρόσου κύκλω της παρεμβολής (γύρω απ΄ το στρατόπεδο) και ιδού επί πρόσωπον της ερήμου λεπτόν ωσεί κόριον λευκόν …”. Δήλαδή όταν ήρθε το πρωί κι εξαφανίστηκε η δροσιά, γύρω από το στρατόπεδο, που ήσαν στρατοπεδευμένοι (οι Ισραηλίτες), στην επιφάνεια της ερήμου υπήρχε ένα στρώμα από λευκούς άσπρους κόκκκους που έμοιαζαν με τους σπόρους του Κόλιαντρου (Κορίανδρου, από τη λ. κόριον του κειμένου). Λοιπόν η Αγία Γραφή το “εξ ουρανού μάννα” με το οποίο ο Θεός έθρεψε το λαό του στην έρημο, το εξομοιώνει προς τους σπόρους του “κορίου” δηλαδή του γνωστού μας κόλιαντρου, όπως λέγεται στη νεότερη γλώσσα μας, του αρχαίου κοριάνδρου (έχει κι άλλες παραλλαγές η λέξη).
Και μια λεπτομέρεια, για όσους θέλουν να γνωρίζουν κάτι περισσότερο για τη λέξη. Ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης (αδερφός του Μ. Βασιλείου) περιγράφει ως εξής του σπόρους του φυτού: “Θρόμβοι τινές κρυσταλλοειδείς το είδος, κατά το σχήμα, ο αγροικικώς (χωριάτικα, άξεστα) λέγεται κολίανδρον – μετά κόλιαντρο- του κορίου σπέρματος (Ι, 117β _ στο λεξικό Δημητράκου και Σκαρλάτου).

Καρσάνικα Γλωσσικά Ιδιώματα – Δημ. Κατωπόδης