κοκκοτός (ο)

1. ο κόκορας, ο πετεινός, ο αλέκτωρ.
   Θεωρείται ακούραστος επιβήτορας και καλός αρχηγός του κοτετσιού. Πολλοί ευνουχίζουν τους κοκόρους που κατόπιν τους παχαίνουν και του προορίζουν για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Αυτούς τους κοκκοτούς τους λένε και καπόνια.
   Παροιμίες: “Όπου λαλούν πολλοί κοκκοτοί αργεί να φέξει” – “Σαρανταπέντε Γιάννηδες ενός κοκκόρου γνώση” – “Κάθε κοκκοτός στα σκύβαλά του” – “στα χαλιά λαλούν οι κοκκοτοί” (αδιαφορία).
   αναβρακάτος.
2. μτφ. για ανθρώπους λέμε: “Μας κάνει τον κόκκορα”, δηλ. τον παλικαρά, το γαμπρό.
3. κόκκορα λένε οι κυνηγοί τον επικρουστήρα του όπλου τους, που είναι γνωστός ως λύκος.

Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης

Κοκοτὸς /ὁ/ (Σλ. Σ. κοκότ, Γλ. coque) = ἀλέκτωρ, πετεινός.

Τα Λευκαδίτικα — Χριστόφορος Λάζαρης

Κοκοτός, ο κόκορας. Υπάρχει και (αμφίβολη) γραφή με δύο “κ” (κοκκοτός, κόκκορας).
Στα αρχαία ελληνικά έχουμε τη λέξη “κόττος” (και κοττός) που σημαίνει αλέκτωρ, πετεινός. Λέγει χαρακτηριστικά ο λεξικογράφος Ησύχιος: “Και οι αλεκτρίονες (πετεινοί) κοττοί (λέγονται) δια τον επί της κεφαλής λόφον (λοφίο).
Από τον “κόττον” και η κότα (με απλοποίηση των δυο “τ”, αλλά και ο κότσος των γυναικών. Παίρνομε από τον κόκορα το “κο” της ονοματοποιημένης φωνής “κο-κο” και προκύπτει αβίαστα το σχήμα: κόττος – κοττός – κο-κοττός. Και επικρατέστερη γραφή φαίνεται να είναι το κο-κοτττός (με δύο “τ”, όχι με δύο “κ”).
Κατά τον Σκαρλάτο-Βυζάντιο σχετικό (με βάση την κόττα απο το κόττος) είναι και η λέξη κοττέρι – κοτέτσι, που άλλοι την θεωρούν σλάβικη. Αφού έχουμε το ελληνικότατο κόττος γιατί να ψάχνουμε στα σλάβικα; (Πιθανόν το ερβικο-σλαβικό “κοκότ”, να είναι επίδραση του ελληνικού “κοττος”).

Καρσάνικα Γλωσσικά Ιδιώματα – Δημ. Κατωπόδης

Κοκοττὸς § πετεινός. Π. ὅπου λαλοῦνε κοκοττοί, ἀργεῖ νὰ ’ξημερώσῃ.

Σημ. Ἐκ τοῦ Κοττὸς (Ἡσυχ. Ἐν λ.) ἀναδιπλασιασμῷ κατὰ τὰ ἀρχαῖα τεταγών, κακάβι, ἀντὶ ταγών, κάβη (Ὡριὼν ἐν λ. κακάβη).