άμπ(ου)λας

Ένα Σχόλιο

1. 

   Κώστας Λ. Χρήστος - Απάντηση

   7 Φεβρουαρίου, 2021 at 12:45 μμ

   “άμπλα” στην Ήπειρο, και συγκεκριμένα σε ημιορεινά και ορεινά χωριά της Άρτας, ονομάζουν το νερό που αναβλύζει στις ρεματιές διπλα από το νερό που ρέει σ΄αυτές. Πιο συγκεκριμένα: τα πετρώματα ή αλλιώς “ζωνάρες” ή αγριακόνες που υπάρχουν στα παραρεμάτια εδάφη έχουν σε κάποια σημεία τους σχισμές, από τις οποίες κάποτε αναβλύζει νερό, και μάλιστα κρύο νερό, όταν o άμπλας είναι κάτω από πλατάνια , αριές κι άλλα υψηλά δέντρα. Οι τσοπάνηδες στο παρελθόν και οι χωρικοί που είχαν κτήματα κοντά σε άμπλα σκάλιζαν με κοπίδια τις πέτρες – ζωνάρες γύρω από το νερό που ανάβλυζε. Έκαναν ένα βαθούλωμα γύρω του (γούβα) , που ήταν συνεχώς γεμάτη από το διαρκώς ρέον νερό κι από όπου έπιναν νερό σκύβοντας πάνω στη γούβα ή ακόμα και με ένα κύπελο (συνήθως μεταλλικό που το είχαν κρεμασμένο στον πλάτανο σε σύρμα και με γάντζο στην άκρη) έπαιρναν με αυτό νερό κι έπιναν ή γέμιζαν μ΄αυτό τα παγούρια τους ή τα ξύλινα βαρελάκια τους ή το ασκί τους (επεξεργασμένο δέρμα ζώων, σαν μεγάλο πουγκί να το φανταστείτε ή σαν το μουσικό όργανο γκάϊντα) που το έκλειναν στην άκρη με ξύλινο πώμα και το είχαν σε σκιερό μέρος στα κοντινά τους κτήματα για να πίνουν απο αυτά νερό, όταν διψούσαν. Συνήθως κάλυπταν τον άμπλα με όρθιες πλάκες γύρω του και από πάνω, για να διατηρείται το νερό κρύο στα καλοκαίρια και να μην πλησιάζουν σ αυτόν ζώα κι ερπετά. Άφηναν ένα άνοιγμα μόνο μπροστά στον άμπλα για να μπορουν να παίρνουν νερό από αυτόν. Και ειρήσθω εν παρόδω ήπια αμέτρητες φορές δροσερό νερό από άμπλα σε ρεματιές. Σήμερα αυτοί είναι εντελώς άχρηστοι, εγκαταλελειμμένοι και δε χρησιμοπιούνται..O tempora! O mores! Και κρίμα που τότε, μικρός που ήμουνα, δεν είχα φωτογραφική μηχανή για να είχα απαθανατίσει , έστω κι έναν άμπλα από τους πολλούς που είναι βαθιά χαραγμένοι στο μυαλό μου.