κλήδονας (ο)

δοχείο μαγγανευτικής τελετουργίας.
Μέσα σ΄ αυτό βάζουν αμίλητο νερό, που παίρνουν από τη βρύση ή κι από τη θάλασσα την παραμονή του Αγ. Ιωάννη του Ριγανά, κυρίως (23/6), αλλά και σε άλλες ημέρες, όπως την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Γύρω από τον κλήδονα μαζεύονταν κοπέλες, που θέλουν να μάθουν την τύχη τους. Ρίχνει μέσα η κάθε μια το σημήδι της, ένα δαχτυλίδι, μια δαχτυλήθρα, μια χτένα κ.λπ. Κατόπιν σκεπάζουν το δοχείο με ένα κόκκινο πανί και το “κλειδώνουν”, δένοντας το ολόγυρα με όμορφο γαϊτάνι, κι έτσι όπως είναι το τοποθετούν στα κεραμίδια του σπιτιού. Την επομένη συνέρχονται πάλι και ξεκλειδώνουν (=λύνουν) τον κλήδονα όλες μαζί. Μετά το ξεκλείδωμα μια από τις κοπέλες βάζει το χέρι της και βγάζει ένα-ένα τα σημήδια τα λεγόμενα ριζικάρια. Για κάθε σημήδι που βγάζει – και πριν το φέρει στην επιφάνεια-, απαγγέλλει και ένα στιχάκι. Έτσι οι κοπέλες ακούγοντας το στιχάκι, που αντιστοιχεί στο σημήδι τους καταλαβαίνουν την τύχη τους.
Την ώρα που κλειδώνουν τον κλήδονα λένε εν χορώ: “Κλειδώνομε τον κλήδονα με τ΄ άη Γιαννιού τη χάρη / κι όποια καλό ΄χει ριζικό να ΄ρθει να τόνε πάρει”.
βλ. αμίλητο νερό.
Κλήδονας (ο): αρχ. κληδών, κληδόνος (=προγνωστικός ήχος) Ετυμ. λεξ. Ανδριώτη.