Ὀφειλόμενες Χάριτες
Θέλω νά εὐχαριστήσω θερμά τούς συντελεστές τοῦ μεγάλου αὐτοῦ ἐγχειρήματος, τοῦ Λεξικοῦ τοῦ Λευκαδίτικου Γλωσσικοῦ Ἰδιώματος, τόν Νίκο Καββαδᾶ καί τήν Χρυσούλα Σκλαβενίτη, γιά τήν μεγάλη τιμή πού μοῦ ἔκαναν νά μοῦ ἀφιερώσουν τό μεγάλο, ἐπαναλαμβάνω, σύνθετο ἔργο τους. Φυσικά ἦταν ὑποχρέωσή μου νά βοηθήσω μέ ὅσες δυνατότητες εἶχα μιά τέτοια προσπάθεια, πού ἔκαναν οἱ δύο αὐτοί νέοι ἄνθρωποι, ἀπό καθαρή ἀγάπη στόν τόπο καί φυσικά ἀφιλοκερδῶς.
Καί θέλω νά ἐκφράσω τά συγχαρητήρια μου στόν Νίκο Καββαδᾶ καί τήν Χρυσούλα Σκλαβενίτη γιά τό ἐπίτευγμά τους πού μέ τήν διαδικτυακή ἐφαρμογή του, εἶναι τό πρῶτο στήν Ἑλλάδα. Καί ἐπίσης τούς ὀφείλουμε ὅλοι, ἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ γιά τήν μεγάλη ὑπηρεσία πού προσέφεραν στήν Λευκάδα.
Τό ἔγο τους εἶναι ἕνα ἔργο πολύτιμο ἀπό γλωσσολογικῆς πλευρᾶς, πού ἀπαίτησε ἔρευνα καί πολύ κόπο γιά νά μεταφερθοῦν τά κείμενα μέ ἀπόλυτο σεβασμό πρός τούς συγγραφεῖς. Δέν εἶναι ὅμως μόνο ἡ γλωσσολογική πλευρά τοῦ ζητήματος. Ἡ καταγραφή αὐτή εἶναι πολύ σημαντική καί ἀπό ἱστορικῆς πλευρᾶς ἀλλά καί λαογραφικῆς. Κυρίως ὅμως θά πρέπει νά ποῦμε ὅτι εἶναι σημαντική, διότι δίνει τήν δυνατότητα μέ τήν ἐφαρμογή της στό διαδίκτυο, νά συγκριθεῖ μέ τά ἰδιώματα ἄλλων περιοχῶν τῆς Ἑλλάδας. Ὥστε νά ἐξαχθοῦν πολύτιμα συμπεράσματα.
Στήν Λευκάδα ἡ μελέτες αὐτές ξεκινοῦν ἀπό τόν 19ο αἰῶνα μέ τόν μεγάλο ἀπό κάθε ἄποψη Ἀριστοτέλη Βαλαωρίτη καί τόν σημαντικό λόγιο Ἰωάννη Σταματέλο . Συνεχίζονται μέχρι σήμερα μέ πολλούς καί σημαντικούς πνευματικούς ἀνθρώπους πού προσέφεραν τήν πολύτιμη γνώση τους. Ἰδιαίτερη μνεία θά κάνω στόν ἀείμνηστο πλέον εἰσαγγελέα Χριστόφορο Λάζαρη, πού θεωρῶ ὅτι εἶναι ἡ πληρέστερη προσέγγιση τοῦ ἐξαιρετικά δύσκολου αὐτοῦ ἐγχειρήματος, διότι ἐρεύνησε καί τήν ἐτυμολογία τῶν λέξεων.
Αὐτό τό δεδομένο, ἡ ἐτυμολογία δηλαδή τῶν λέξεων, μᾶς δίνει τήν δυνατότητα νά προσεγγίσουμε τό διάβα τῆς ἱστορίας τοῦ νησιοῦ. Βλέπουμε νά ὑπάρχουν, λέξεις ἀπό τήν ἀρχαία Ἑλλάδα πού ζοῦν μέχρι σήμερα, λέξεις τῆς βυζαντινῆς περιόδου, καί λέξεις πού συνδέονται μέ τούς κατά καιρούς κατακτητές τοῦ νησιοῦ. Στήν Λευκάδα θά πρέπει νά ποῦμε ὅτι ὑπάρχουν λέξεις πού δέν ὑπάρχουν στά ἄλλα ἑπτάνησα λόγω τῶν ξυλίνων κατασκευῶν, οἱ ὁποῖες ἐμπλουτίζουν δυναμικά τό ἤδη μεγάλο καί πλούσιο λεξιλόγιο.
Εἶναι ὅμως καί πολλοί ἄλλοι πού ἔκανε ὁ καθένας τήν ἐρευνά του, καί θά πρέπει νά ποῦμε ὅτι εἶναι συγκινητικά πολλοί, γιά ἕνα μικρό νησί σάν τό νησί μας. Καί νά προσθέσουμε ὅτι τό μεγάλο αὐτό γλωσσολογικό ἐνδιαφέρον, προέρχεται τίς περισσότερες φορές, ὄχι ἀπό τούς καθ’ ὕλην ἁρμοδίους, ὅπως εἶναι οἱ φιλόλογοι. Ἀλλά αὐτό δέν εἶναι ἀσύνηθες, διότι ἡ γνώση δέν ἔχει σύνορα. Ὁ Βέντρις π.χ. πού ἀποκρυπτογράφησε τήν Γραμμική Γραφή Β΄, δέν ἦταν ἀρχαιολόγος ἤ φιλόλογος, ἀλλά ἧταν ἀρχιτέκτονας.
Κλείνοντας τήν μικρή αὐτή ἀναφορά σέ ἔνα μεγάλο ἔργο, θέλω νά εὐχαριστήσω ξανά τόν Νίκο καί τήν Χρυσούλα γιά τήν ἰδιαίτερη τιμή πού μοῦ ἔκαναν, ἡ ὁποία μέ συγκίνησε πολύ. Εὔχομαι νά μήν σταματήσουν.
Χαρά Παπαδάτου – Γιαννοπούλου
Ἀρχιτέκτων
Λευκάδα 2019
https://charapapadatou.gr/