Ψάχνετε κάτι;

Γράψτε την λέξη που ακούσατε ή διαβάσατε και δείτε τι ακριβώς σημαίνει στο Λευκαδίτικο ιδίωμα!

κοντρὶ

Κοντρὶ /τὸ/ (Ἀλ. κόdρε-α) = λίθος ἐρριζωμένος, βράχος.

Tα Λευκαδίτικα – Χριστόφορος Λάζαρης

Σημαίνει ογκόλιθος, ογκώδης (μεγάλη) πέτρα. (Σχετική και η λέξη “κοτρώνι, κοτρώνα, μέλας λίθος – λεξ. Δημητρ.).
Η λέξη πιθανότατα πρέρχεται από το μεσαιωνικό ρήμα κοντριάζω, χονδριώ, σκληρύνομαι κατά το δέρμα, γίνομαι τυλώδης (σκληρός), όπως υποστηρίζουν τα λεξικά Δημητράκου και Σταματάκου, συμφωνόντας με τον Κοραή. (Αντιθέτως ο κριαράς το ετυμολογεί από το κόντρα, επίρρ. και ουσιαστικό, αρνούμενος τον Κοραή και τους άλλους δύο.
Χονδριώ-κοντριάζω / χόνδρος- κοντρί
Ο δικός μας ο Λάζαρης υποστηρίζει ότι η λέξη “κοντρί” έχει αλβανική πρέλευση και σημαίνει ριζωμένος βράχος. (Σε αλβανο-ελληνικό λεξικό υπάρχει ο τύπος KODRIN που σημαίνει λοφίσκος. δεν φαίνεται πάντως πιθανή αυτή η ετυμολόγηση του.
Στην Καρυά υπάρχει συνοικία Κο(υ)ντρί, αλλά και σε άλλα μέρη του νησιού υπάρχουν σχετικά τοπωνύμια: στο Πινακοχώρι έχουμε τη συνοικία Κοντράτα. Ο Βαλαωρίτης στο Φωτεινό αναφέρεται στον γκρεμό του Κόντρου (“Ο εγκρεμός του Κόντρου, απότομος κρημνός γνωστής τοποθεσίας του εν Λευκάδι χωρίου των Σφακιωτών.)
Επίσης αναφέρεται στο “κοντρί του Αργύρη” σε άλλο ποίημά του, εμπνευσμένο από τη δολοφονία του ληστή Αργύρη Περδικάρη (1779-1827).
Στην Εξάνθεια (κάμποση ώρα από το χωριό) έχουμε την Κοντριάδα, που την λένε Χοντριάδα (κόντρος – χόντρος) γύρω από την οποία υπάρχουν πολλές παραδόσεις, όπως με το εικόνισμα του Αγίου Στεφάνου που βρέθηκε πάνω στο “Κόντρο”.
Στο Σπαρτοχώρι υπάρχει “το λιθάρι του Κύκλωπα”, “εκεί είναι ένα μεγάλο κοντρί …”.
Ακόμα στον “Αη Γκήτα” υπάρχει, κατά την παράδοση που έγραψε ο Κοντομίχης, “ένα μεγάλο λιθάρι, που του λέγανε κόντρο…”
Και στους Καρυώτες “της νεράιδας το κοντρί”, ένα πολύ μεγάλο κοντρί, που μια νεράιδα πάαινε να το ρίξει στη θάλασσα.

Δημήτρης Κατωπόδης


Κοντρί, § μέγας λίθος.

Σημ. Ἴσως ἐκ τοῦ χονδρί(ου), ὑποκορ. τοῦ χόνδρος, τροπῇ τοῦ χ εἰς κ κατὰ τὰ Δωρ. κιτὼν ἀντὶ χιτών, καὶ τοῦ δ εἰς τ κατὰ τὰ πλεῖστα δημοτικὰ ἄντρας, σφοντύλι κτλ.

Σύλλαβος – Ιωάννου Σταματέλου

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.