λιόκριση (η)

1. πανσέληνος.
2. η χρυσή
   Για τη θεραπεία της χρυσής ειδικοί ήταν οι κουρείς της Χώρας, που “την έκοβαν” με ψαλίδι κάτω από τη γλώσσα. Εκεί παρουσιάζονταν η ασθένεια σαν κόκκος φακής.

   Γιατροσόφι: “Περί ικτούρας ήγουν κιτρινάδας, έπαρε αψίνθιο και βράσε την με το νερό εις τρίτον και ας πίνει ημέρες 15 κάθε πορνό νηστικός από ένα ποτήρι και υγιαίνει”.

   Ξόρκι δια την λιόκριση: “Άγιγοι Ανάργυροι και θαματουργοί, πρώτοι γιατροί του κόσμου, δωρεάν ελάβατε, δωρεάν δότε ημίς. Η κυρία Θεοτόκο και Δέσποινα των απάντων, απάντησε τον Έκτορα και δεν τον εχαιρέτησε, μόνον έστεκε και του έλεγε: “Που πας Νέκτορα, Δίκτορα, κόκκινε, κίτρινε, εδερφέ, του Χάροντος και συκύριγε του θανάτου;”. Ο δε απεκρίθη προς την Θεοτόκο. “Η γη με γείδε και έφριξε. Οι πέτρες με είδον και σκίστηκαν και συ με ρωτάς που πάγω; Πάγω εις τον δούλον του Θεού τάδε …” Η δε κυρία Θεοτόκος με χρυσόν δακτυλίδιον επότισεν αυτόν και του λέγει: “Υπήγαινε εις τον ίδιον Ταρτερόν ποταμόν ότι ο δούλος του Θεού τάδες είναι βαφτισμένος εις το όνομα του πατρός και του Αγίου Πνεύματος. Δροσίζω την φλόγαν … Ο Χριστός εγεννήθη το κάθε κακό εδιάβη … ο γλυκύς, ο κοψοπόδης, ο κοψοχέρης, ο δικέρης, το τρικέρης, ο τεσσαροχέρης, ο πεντεκέρης, ο εξακέρης, ο εφτακέρης, ο οκτακέρης, ο νιακέρης, δεκακέρης, εντεκακέρης, δέκα πέντε καλοκαίρης, …, κοψοκίτρινε σαλιάρη να πας εις όρη, σε βουνά σε τρία χαμουλαγκάδια. Εκεί παπάς δεν λειτουργεί, κορίτσι δεν παντρεύεται, μικρού παιδιού κουλούρι δε γίνεται, εκεί να γεύεσαι, εκεί να δειπνάς, στώμε καλόν, στώμε καλόν, μετά φόβου Θεού, πίστεως αμήν, ανάγινε”. (το ξόρκι δίνεται εδώ αποσπασματικά)
   (Η λαϊκή ιατρική στη Λευκάδα, σελ 96-97).

Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης

Λιόκρ(ι)σι (ἥλιος-κρούω, κρᾶσις;) = ὁ ἵκτερος, ἡ χρυσῆ, νὺξ πανσελήνου.

Τα Λευκαδίτικα – Χριστόφορος Λάζαρης   

Το “Ηπειρώτικον Γλωσσάριον”, λιόκρουσι.

Και ο Δημητράκος, λιόκρουσι, η κρούσις του ήλιου, ημέρα πανσελήνου.

Η νόσος οίκτερος, ίκτερος: Λέγεται και χρυσή από το χρώμα του πάσχοντα. (Το όνομα ίκτερος από το χρώμα του πτηνού ικτίνος (Σούδα, 527). Λέμε: “έβγαλε τη χρυσή”.

Καρσάνικα Γλωσσικά Ιδιώματα – Δημ. Κατωπόδης