Ψάχνετε κάτι;

Γράψτε την λέξη που ακούσατε ή διαβάσατε και δείτε τι ακριβώς σημαίνει στο Λευκαδίτικο ιδίωμα!

κιαπέ (απέ, επίρρ. και πρόθεση)

κατόπιν, ύστερα, και μετά;
Με την προσθήκη του “και”, έγινε κιαπέ, που πάντα οι δύο λέξεις συμπροφέρονται – ποτέ δε λέμε απέ, πάντα κιαπέ.
“Ήρθε, μας χαιρέτησε, κάθισε λίγο κιαπέ έφυγε, σα να βιαζόνταν”. – “Πήγαινε εσύ, ιδές τι γίνεται, κιαπέ έρχομαι κι εγώ” – “Κοίταξε να τακτοποιηθείς εσύ, κιαπέ άσε με εμένα, βλέπομε”.
¨Αγγ. Σικελιανός, Επικήδειο ποίημα στο θάνατο του Γιάννη Βλαχογιάννη, περιοδ. “Πνευματική Ζωή” (αφιέρωμα: 1867-1945, τεύχ. 60-61/1992, σελ 40): “Ακούμπησεν ο Διγενής στο σιδερό κρεββάτι / κιαπέ, τα κάτια γύρισε στην πόρτα και ξανάπε …”.

Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης


Κιαπὲ (καὶ ἀπαὶ) = καὶ ἐν συνεχείᾳ, καὶ περαιτέρω, καὶ ἐντούτοις, καὶ συνεπῶς.

Τα Λευκαδίτικα – Χριστόφορος Λάζαρης   


Δυο λέξεις που προφέρονται ως μια.
Το “απέ” γραμματικά είναι επίρρημα και πρόθεση της δημοτικής. η γραφή του Λάζαρη με -αι είναι λάθος. Ο Δημητράκος ξεκαθαρίζει: Ο ποιητικός τύπος απαί, που σημαίνει από , είναι άσχετος προς το δημοτικό απέ.
Ο Κοντομίχης το διόρθωσε σωστά στο λεξικό του, μόνο που δεν το ξεχωρίζει σε δυο λέξεις και το γράφει σύμφωνα με την προφορά του κι απέ.
Στην Καρυά ήταν συνηθισμένη πειραχτικά η φράση ” Κι απέ τι σου πε”.
Ανάλογη είναι και η φράση: “κι απέ κιο ναι” (μια λέξη). Ο Λάζαρης έχει άλλη γραφή (κι απέκειονε).
Μπορούμε να το αποδώσουμε: Κι έπειτα, αλήθεια, ναι. Το -κιό- ή -κειό- είναι το ουδέτερο της αντωνυμίας εκειός, δηλ. εκείνος. Λέμε και σήμερα εκειός εκεί. Εδώ όμως στη φράση μας έχει τη μορφή επιρρήματος. Κιο (άλλωστε) δεν σ΄ είπαμε και καμπούρη”. Γι αυτό προτιμότερη η γραφή με -ι- (κιο).
Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να ανατρέξουμε στο ιταλικό, cio του Λάζαρη. Να θυμηθούμε μόνο την ιδιωματική λεξούλα “ακιό¨, όπως την ακούμε “ακιό δε σούπαμε και τίποτα”.

Καρσάνικα Γλωσσικά Ιδιώματα – Δημ. Κατωπόδης


Κιαπέ = καί μετά, κι ἀπέ τί λές ἐσύ (καί μετά τί λές ἐσύ), πήγαινε κιαπέ ἔρχομαι (πήγαινε καί μετά ἔρχομαι).

Το Γλωσσάρι της Λευκάδας – Ηλίας Γαζής

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.