Ψάχνετε κάτι;

Γράψτε την λέξη που ακούσατε ή διαβάσατε και δείτε τι ακριβώς σημαίνει στο Λευκαδίτικο ιδίωμα!

γιόμιση (η)

το γέμισμα του φεγγαριού από μέρα σε μέρα, το διαδοχικό μεγάλωμα, η Πανσέληνος, η περίοδος κατά την οποία γεμίζει το φεγγάρι. Σχετικά με τη γιόμιση ή την χάση του φεγγαριού, έχουν καταγραφεί στη Λευκάδα πολλές προλήψεις.
Καταγράφονται μερικές:

  • Όταν έχει πανσέληνο (λιόκριση το λένε)  δεν κάνει να βγαίνει κανείς έξω τη νύχτα και να κοιτάει το φεγγάρι – ιδίως όταν κατουράει ή ξύνεται, γιατί βγάνει λιόκριση. (=χρυσή).
  • Όταν έχει νιο φεγγάρι (νιοφεγγιά) κι αρχίζει η γιόμιση δεν κάνει κανείς να βάφει ρούχα ή να ζεματάει μαλλιά, γιατί χαλάνε.
  • Στη νιοφεγγιά ο,τι κάνεις φθείρεται.
  • Δεν κάνει να κόβουμε ξύλα για οικοδομές κλπ, κυπαρίσσια, ελιές, κ.α. στη γιόμιση, γιατί φοινικώνουν, αλευρώνουν. Πρέπει να τα κόβουμε μετά την πανσέληνο στο τελευταίο τέταρτο της σελήνης.
  • Τα δέντρα όμως τα καθαρίζουν (=κλαδεύουν) στη γιόμιση του φεγγαριού για να γιομίσουν καρπούς. Το ίδιο κάνουν και με το κέντρωμα, στη γιόμιση το κάνουν για να βγαίνουν καρπερά.  Για το κέντρωμα της αχλαδιάς πχ λένε: όσων ημερών είναι το φεγγάρι κατά την ημέρα του κεντρώματος  τόσα χρόνια θα κάνει να καρπίσει το νέο δέντρο. Στη γιόμιση κλαδεύουν και τα αμπέλια για να γιομίσει σταφύλια το κάθε κλήμα. Στη γιόμιση επίσης φυτεύουν και τα σκόρδα για να γίνουν χοντρά, γιομάτα.

Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος – Πανταζής Κοντομίχης


Γιόμ(ι)ση /ἡ/ (γέμω -ίζω) = ἡ πληρότης, τὸ γέμισμα, ἡ περίοδος αὐξήσεως τοῦ δίσκου τῆς σελήνης, ἡ πανσέληνος.

Tα Λευκαδίτικα – Χριστόφορος Λάζαρης


Γιόμηση = τό γέμισμα τοῦ φεγγαριοῦ.

Το Γλωσσάρι της Λευκάδας – Ηλίας Γαζής

 

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.