διάνα (η)
εθιμική εκδήλωση στη Χώρα για την υποδοχή του νέου χρόνου.
Ξημερώματα. Ηγείται η Φιλαρμονική και ακολουθούν ατακτούντες και φωνάζοντες πολλοί άνδρες, γυναίκες, παιδιά “εν χορδαίς και οργάνοις”.
Διάνα θα πει “εωθινός, εωθινός ύμνος, τραγούδι, προσευχή κ.λπ”.
“Στη Λευκάδα (πόλη)”, σημειώνει ο Αντώνης Φίλιππας (Ιστορία της Φιλαρμονικής Λευκάδας) “την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, μόλις νυχτώσει, κι ανήμερα την Πρωτοχρονιά, πολύ πριν ξημερώσει (από τον όρθρο) η Φιλαρμονική τριγυρίζει στην πόλη παίζοντας χαρμόσυνα κομμάτια και τον “Εωθινό”, σταματώντας έξω από τα σπίτια, για το καλό του χρόνου. Δεν έπαιζε μόνο σε εκείνα τα σπίτια που πενθούσαν“
Οι μουσικοί της μπάντας συγκροτημένοι σε σώμα με επικεφαλής τον αρχιμουσικό της και με τη συνοδεία μελών του Δ.Σ. γυρίζουν στους πιο κεντρικούς δρόμους της πόλης ψάλλοντας με πολύ ενθουσιασμό και ζωηρό τόνο τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα. Είναι οι Εωθινές ευχές που συνήθιζε να δίνει μ΄ αυτόν τον τρόπο στους Λευκαδίτες από την εποχή που ιδρύθηκε.
Η διάνα είναι πιθανότατα κατάλοιπο από την εποχή της Βενετοκρατίας και Αγγλοκρατίας. Η μουσική έξοδος γινόταν παλαιότερα στις 5 το πρωί.
Σήμερα (την εποχή του Κοντομίχη) συντελείται λίγο αργότερα, στις 6-7 το πρωί. Την μπάντα ακολουθούν πολλοί από τους κατοίκους της πόεως, μικροί και μεγάλοι, άνδρες και γυναίκες, κυρίως όμως νέοι. Και την ακολουθούν “αλαλάζοντας και θορυβούντες ατάκτως και εν πλήρει ελευθερία” – Φωνές, τραγούδια, σφυρίχτες, καραμούζες κά παρόμοια. Γίνεται πανδαιμόνιο. Σωστο όργιο μπορεί κανείς να πει, που, μάλιστα, δεν περιορίζεται πάντα σε αβλαβείς εκδηλώσεις. Στο διάβα τους κάνουν τα πιο απίθανα χοντροαστεία: Παιρνουν π.χ. βάρκες και μικρά πλεούμενα από την παραλία και τα μεταφέρουν στην πλατεία. Αναποδογυρίζουν βαρέλια με ασβέστη και τα κυλάνε στους δρόμους. Τσακίζουν τις στάμνες των κοριτσιών, αν τύχει και βρεθούν στο πέρασμα τους, να πάρουν το “αμίλητο νερό“, κλωτσάνε τενεκέδες, σπάζουν δοχεία, ράζουν δρομους με δικάρια κ.λπ. Πολλοί θεωρούν το έθιμο βάρβαρο.
Στις μέρες μας έχει σταματήσει και η Φιλαρμονική απλά παιανίζει τα κάλαντα.
Από τη σειρά βιβλίων «Λαογραφικά της Λευκάδας» του Πανταζή Κοντομίχη